طراحی صنعتی

اساس و بنیان مهندسی نوین از طراحی صنعتی آغاز می‌شود که به طور دائمی روش‌های جدیدی برای آن بوجود می‌آید. این روش‌ها ضریب خطا را به شکل قابل توجهی کاهش می‌دهد. این متن برای مخاطبینی تهیه شده است که به مقوله طراحی صنعتی علاقه مند و دوستدار ایجاد تحول در کسب و کار خود هستند.

طراحی محصول چیست؟

قبل از آنکه به مبحث طراحی صنعتی بپردازیم باید بدانیم طراحی محصول چیست؟ طراحی محصول به فرآیند ادغام نیازهای کاربر با اهداف اقتصادی است تا منجر به موفقیت پیوسته و طولانی یک محصول در یک کسب و کار شود. بطور مثال ساختن وسیله ای که بتواند مبایل را در زمان استراحت و دراز کشیده جهت تماشای فیلم بالای سرما نگه دارد یک طراحی محصول به شمار می‌آید.

به کمک طراحی محصول بشر هم قدرت تولید انبوه را پیدا کرد و هم توانست به بهترین کیفیت تولید در سریع‌ترین زمان ممکن دست پیدا کند. دانش طراحی محصول یک روش بسیار کارا برای کسب سود بیشتر در پروسه تولید است. نقش طراحی محصول زمانی که کسب سود اهمیت دارد دو چندان می‌شود.

نقش طراحی محصول در تولید

هدف از تولید، همیشه رفع یک نیاز بوده و هرچقدر محصول یا کالای تولیدی این نیاز را بهتر رفع کند، به‌طور قطع بیشتر و بهتر مورد استقبال قرار خواهد گرفت. بدون شک تولید چنین کالا یا محصول مطلوبی، نیازمند یک طراحی محصول تخصصی خواهد بود.

باتوجه‌ به پیدایش پدیده تولید انبوه در دو قرن اخیر، افزایش نیازهای بشر، باعث نیاز جوامع به تولید صنعتی کالاها و محصولات شده است. پس بدین ترتیب بشر چاره‌ای نداشته جز اینکه مهارت و تخصص طراحی را به دست آورد.

طراحی صنعتی

طراحی صنعتی چیست؟

فرض کنید ما قصد داریم تا کالا یا محصولی را تولید کنیم. در قدم اول با توجه‌ به ذهنیات و هدفمان از تولید، یک طرح اولیه برای آن در نظر می‌گیریم. پس از بررسی‌های دقیق‌تری که برای تولید آن محصول انجام دادیم، بالاخره به یک طرح نهایی دست خواهیم یافت.

حال باید به شکل بسیار دقیق و با جزییات کامل یک طرح مشخص و معین از آن محصول ارائه کنیم تا برای تولید صنعتی کالا بتوانیم از این طرح استفاده کنیم. در این طرح نهایی باید خصوصیات ظاهری و زیبایی، کاربردی و قابلیت ساخت و تولیدی را در نظر بگیریم. به پیاده‌سازی این طرح نهایی و آماده‌شده، فرآیند طراحی صنعتی می‌گوییم.

کاربرد طراحی صنعتی

باید قبول کرد که گستره کارکرد و حضور طراحی در صنعت بسیار وسیع است و شاید نتوان تعریف جامع و دقیقی برای آن بیان کرد.

امروزه بشر در زمینه‌هایی مثل طراحی خودرو، طراحی مبلمان، دکوراسیون، طراحی و چیدمان شهری، طراحی انواع لوازم، اسباب و تجهیزات، طراحی بسته‌بندی و یا اصلاح فرم یا نحوه کار محصولات یا کالاها برای بهینه‌سازی کارایی آن‌ها، از ابزار طراحی صنعتی استفاده می‌کند. جالب اینکه گاهی لازم است برای جذب مخاطب یا مشتری، هر طراحی بارها تغییر یابد.

طراحی صنعتی، مهم‌ترین قسمت یک پروژه

هر محصولی پیش از آنکه بخواهد تولید شود، باید با کمک طراحی صنعتی پیاده‌سازی شود تا پس‌ از آن بتواند بهینه‌سازی شود. بدون داشتن یک طرح اولیه دقیق هرگز نمی‌توان ایده کلی موردنظر را قبل از تولید بهینه‌سازی کرد. پس یا به محصول موردنظر نخواهیم رسید و یا آنچه درنهایت تولیدشده هرگز هدف ما را تأمین نخواهد کرد.

ریسک عدم توجه به طراحی صنعتی هرگز یک ریسک معقول نیست؛ چرا که ممکن است خسارات جبران‌ناپذیری را به صاحب ایده و طرح وارد کند. به این دلیل می‌توان گفت که مهم‌ترین قسمت یک پروژه، فاز طراحی آن هست.

ویژگی‌های یک طراحی محصول مناسب

چنانچه بخواهیم یک تولید موفق و برتر داشته باشیم، باید در خصوصیات آنچه تولید خواهیم کرد دقت فراوانی را اعمال کنیم. هرگاه این خصوصیات به‌صورت تک‌تک و دقیق قابل‌اجرا و اندازه‌گیری باشند، طرح نهایی مسلماً مطابق با هدف و خواسته ما آماده خواهد شد.

یک طراحی مناسب وقتی عملی می‌شود که ازنظر زیبایی، کیفیت، اندازه، وزن، حجم، کارایی، دوام و همه مؤلفه‌های کمی و کیفی بدون نقص باشد. دقت در طراحی صنعتی به ما این امکان را می‌دهد که از همان قدم اول بتوانیم بر همه جهات کیفی و کمی طرح اشراف کامل داشته باشیم.

بررسی و عیب‌یابی طراحی قبل از اجرا

بدون تردید باید گفت که تولید یک محصول یا کالای خوب، نتیجه یک طراحی خوب خواهد بود. در حقیقت وقتی می‌توانیم یک طراحی خوب انجام دهیم که بتوانیم تمام اجزاء آن را به‌دلخواه خود بسازیم و به‌دلخواه خود تغییر دهیم. محصول خوب محصولی خواهد بود که هیچ نقصی نداشته باشد و یا هیچ ایرادی به آن وارد نباشد.

تولید چنین محصولی به کمک طراحی صنعتی یک امر ممکن و قابل انجام است؛ چراکه هیچ خصوصیتی از خصوصیات آن محصول نمی‌تواند به‌صورت معیوب به مرحله تولید منتقل شود و قبل از اجرای طرح، هر آنچه لازم و ضروری است در خصوصیات آن پیاده و اعمال خواهد شد.

تهدیدها و ظرفیت‌های طراحی در ایران

تغییرات سریع و بزرگ در تکنولوژی و صنعت، جزء لاینفکی از زندگی در جوامع امروزی شده است و به‌هیچ‌وجه نمی‌توان از یورش این تغییرات در امان ماند. در کشور ما ایران هم این تغییرات قابل‌توجه در همه صنایع به‌وضوح قابل‌مشاهده و بررسی هستند.

فراموش نکنیم که ورود پرقدرت این تغییرات به عرصه صنعت، یک پتانسیل بسیار عظیم در بازار صنعت و تولید ایران محسوب می‌شود. دنیای امروز دنیای تغییرات و بهینه‌سازی کیفیت محصولات تولیدی و صنعتی هست. در چنین شرایطی نیاز مبرم و روزافزون به افراد متخصص و زبده در زمینه طراحی صنعتی به‌شدت احساس شده و غیرقابل‌انکار است.

به‌هیچ‌عنوان نباید از این حقیقت غافل باشیم که پدیده جهش در تولید روزبه‌روز شدیدتر می‌شود و به‌شدت هم در حال افزایش است. اما متأسفانه در طرف مقابل، تعداد افراد طراح متخصص و توانا در ایران بسیار کم است. اگرچه این کمبود یک عامل نامطلوب است اما می‌توانیم به‌عنوان یک فرصت نیز از آن یاد کنیم. در چنین شرایطی نباید فراموش کنیم که نیاز جامعه ما به طراحان حاذق و توانا همچنان افزایشی خواهد بود.

کلام آخر

ابزار مختلف طراحی یک آمیزه بسیار عالی از محاسبات صنعتی و خلاقیت‌های هنری می‌باشند. هر پروژه تولیدی در حقیقت یک پروژه سرمایه‌گذاری است که در آن ریسک و بازده و مسئله سود و زیان از مهم‌ترین جوانب کار صاحب پروژه محسوب می‌شوند. در دنیای پر از رقابت امروز، با بهره‌گیری از قابلیت‌های طراحی صنعتی می‌توان قدم مهمی برای کسب بازدهی بهینه در هر پروژه سرمایه‌گذاری برداشت. شاید بتوان ادعا کرد که بدون طراحی اصولی، هر پروژه محکوم‌ به شکست است.